Ý NGHĨA CỦA TRÌ TRAI - Hòa Thượng Tịnh Không

“Trai”, điều quan trọng nhất là giữ cho tâm thanh tịnh, trong đời sống thường ngày phải biết giữ gìn tâm thanh tịnh, đây là đời sống có sức khỏe nhất.

“Trai”, không phải là ăn chay, hiện nay rất nhiều người cho rằng ăn chay là thọ trai, vậy là sai rồi, hoàn toàn sai rồi. Trai là không ăn quá ngọ. Đại đức xưa thường hay dạy mọi người, một tâm thái bình thường đối với đời sống là bữa sáng phải ăn vừa, chú trọng ở dinh dưỡng, không nên ăn nhiều; Bữa trưa phải ăn no, không nên quá no, cổ đức nói no tám phần là được rồi; Bữa tối phải ăn ít. Cổ nhân dạy mọi người đạo dưỡng sinh là nói như vậy đấy! Phật dạy đệ tử ngày ăn một bữa. Một bữa này cũng phải nhớ chú ý, quyết không được quá no. Chúng ta nhìn thấy có một số những đại đức trong nhà Phật, họ ăn ngày một bữa (tôi đã từng sống chung với họ), nhưng mà một bữa đó của họ là họ ăn một lần hết ba bữa, điều này sẽ tổn hại nghiêm trọng đối với cơ thể. Bạn đã áp bức các cơ quan nội tạng của mình nghiêm trọng. Nó làm sao mà không sinh bệnh chứ? Cho nên tôi nhìn thấy rất nhiều người ngày ăn một bữa đều có bệnh đường tiêu hóa. Vậy là hoàn toàn hiểu sai đối với ý nghĩa ngày ăn một bữa rồi, hoàn toàn hiểu nhầm rồi.

Từ đây cho thấy, Trai tuy chú trọng trên hình thức là không ăn quá ngọ, hiện nay chữ Trai này, buổi sáng cũng có thể ăn, chỉ là không ăn quá ngọ, nhưng mà tinh nghĩa của nó, tinh hoa của nó là ở chỗ nào vậy? Ở tâm thanh tịnh, Trai tâm. Đối với đệ tử xuất gia, việc trai giới là hằng ngày phải phụng hành. Đối với đệ tử tại gia, đệ tử tại gia có gia đình, có sự nghiệp kinh doanh, nếu muốn dứt vọng tưởng, phân biệt, chấp trước khó lắm, cho nên quy định cho đệ tử tại gia mỗi tháng sáu ngày, gọi là lục trai nhựt.

Xã hội trước đây không giống như xã hội hiện nay. Nếu như Phật ở thời bây giờ, thì tôi tin rằng thời hạn trai giới này, nhất định là Ngài chọn ngày chủ nhật, là ngày mà bạn nghỉ ngơi không đi làm, không làm việc. Cho nên khi tôi ở nước ngoài, có rất nhiều người muốn trì bát quan trai, tôi bèn khuyên họ lợi dụng ngày nghỉ chủ nhật. Như ở Mỹ, Canada mỗi tuần họ làm việc năm ngày, ngày thứ bảy và ngày chủ nhật là ngày nghỉ, mỗi tuần nghỉ được hai ngày. Tôi khuyên họ trong hai ngày nghỉ đó chọn ra một ngày, tu tâm thanh tịnh, trì trai. Một tháng có bốn tuần, cậy là chắc chắn có lợi ích cho thân tâm của bạn.

Nhưng người thông thường tâm phóng dật, vọng tưởng quá nhiều. Tâm họ không thâu nhiếp được, vậy phải làm sao đây? Tốt nhất ngày này nên niệm Phật, mỗi một tuần niệm Phật một ngày, cũng không cần phải 24 giờ. Giống như phương pháp của lão hòa thượng Đế Nhàn vậy, rất hay: niệm mệt rồi bạn bèn nghỉ, nghỉ khỏe rồi bạn bèn niệm trở lại, mỗi tuần một ngày. Nếu như người trong nhà đều học Phật, thì cả nhà cộng tu, biện pháp này hay quá! Một tuần tu một ngày tâm thanh tịnh, tu một ngày thân thanh tịnh, trải qua đời sống của Phật Bồ Tát.

Hiện nay chúng tôi không dám nói đời sống của người xuất gia, vì người xuất gia ở trong chùa chiền một ngày cũng ăn ba bữa, còn có điểm tâm, không dám nói trải qua đời sống của người xuất gia, mà nói trải qua đời sống của Phật Bồ Tát, trải qua đời sống của A La Hán, vậy thì hay.

Trì trai chắc chắn phải trì giới. Tại sao vậy? Nếu không trì giới thì tâm của bạn làm sao có thể thanh tịnh được? Như vậy thì bạn chỉ có trai trên hình thức chứ không có trai trên thực chất. Trai trên hình thức là ngày ăn một bữa, còn trai trên thực chất là ngày này tu tâm thanh tịnh. Tâm thanh tịnh là chân tâm. Nếu như mỗi tuần đều tu một ngày thì tôi tin rằng khoảng vài ba năm, họ sẽ có sự thọ dụng rất lớn. Về thân tâm của họ đều sẽ có sự thay đổi rõ rệt, họ khỏe mạnh, xa lìa phiền não bệnh tật, có những lợi ích như vậy.